Jeżeli w prowadzonej firmie chcemy zatrudnić pracowników musimy zastanowić się nad wyborem najkorzystniejszej formy zatrudnienia, która będzie dostosowana do charakteru stanowiska, wykonywanej pracy oraz specyfiki naszej firmy. Każda forma zatrudnienia niesie ze sobą jakieś ryzyko oraz obowiązki jakie będziemy musieli spełnić związku z tym zdarzenie. Każda umowa obarczona jest kosztami.
Istnieje kilka form zatrudnienia pracowników.
Umowa o pracę
Umowa o pracę jest jedną z najbardziej popularnych form zatrudnienia. Uregulowana została w przepisach Kodeksu Pracy. Umowa o pracę gwarantuje pracownikowi ustawowe świadczenia, takie jak uprawnienia związane z rodzicielstwem, prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego czy świadczeń chorobowych. Jeżeli chodzi o obowiązki pracodawcy, to najważniejszych należy zobowiązanie się w umowie do zatrudnienia pracownika oraz do wypłacania mu określonego wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie powinno odpowiadać stanowisku i obowiązkom pracownika w zakładzie pracy.
Istotne jest również, że w przypadku tej formy zatrudnienia obowiązuje minimalne wynagrodzenie, dodatkowe wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, przestrzeganie norm czasu pracy oraz praw związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy.
W przypadku umów o pracę, kosztem uzyskania przychodu firmy są zarówno wynagrodzenie brutto, jak i składki ZUS obciążające pracodawcę. Jak powszechnie wiadomo, przy umowach o pracę składki ZUS są potrącane z wynagrodzenia pracownika, jak również z kieszeni przedsiębiorcy.
Umowę o pracę można podzielić na trzy różne typy:
• Umowa na okres próbny
• Umowa na czas określony (w tym umowa na zastępstwo)
• Umowa na czas nieokreślony
Umowa zlecenie
Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną uregulowaną przepisami Kodeksu Cywilnego. Zobowiązuje ona zleceniobiorcę do wykonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy, jednak nie ma obowiązku wykonania zlecenia w ściśle określonym miejscu ani czasie. Dodatkowo umowa zlecenie charakteryzuje się brakiem stosunku podporządkowania oraz trwałego związania stron, tak jak to jest przy umowach o pracę. Przy tej formie zatrudnienia zleceniobiorca ma znacznie mniej praw i przywilejów – brak płatnych urlopów, zwolnień chorobowych, brak również szczególnej ochrony kobiet w ciąży oraz osób w wieku przedemerytalnym przed zwolnieniem.
Do końca 2016 roku wynagrodzenie za pracę w ramach umowy zlecenia mogło być ustalone na dowolnym poziomie, bowiem zleceniodawca nie był zobowiązany do za-gwarantowania zleceniobiorcy minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zmiany w minimalnym wynagrodzeniu na podstawie umowy zlecenia zostały wprowadzone od 1 stycznia 2017r. Została wprowadzona minimalna stawka godzinowa, która wynosi 13 zł brutto. W 2018 roku stawka ta będzie wynosiła 13,70 zł za godz. brutto.
Warto podkreślić, iż ta forma zatrudnienia może generować znacznie mniejsze obciążenia zarówno z tytułu składek ZUS jak i podatku dochodowego niż umowa o pracę.
Osoba, która wykonuje umowę zlecenie, które jest jej jedynym źródłem dochodu obowiązkowo ma potrącaną składkę na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i wypadkowe. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
Jednak w trzech sytuacjach istnieje możliwość uniknięciu opłacania składek ZUS:
• Zbieg kilku umów zleceń. Obowiązkowe składki będą płacone od umów zlecenia do momentu, aż całkowity przychód z tych umów w danym miesiącu nie przekroczy kwoty równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Po przekroczeniu tej kwoty z każdej kolejnej umowy obowiązkowo potrącana będzie tylko składka zdrowotna.
• Umowa zlecenie a etat. W przypadku zatrudnienia osoby, która pracuję w innej firmie na etacie z której otrzymuję minimalne wynagrodzenie odprowadzana jest tylko składka zdrowotna.
• Umowa zlecenie z uczniem lub studentem. Uczniowie oraz studenci, którzy nie ukończyli 26 roku życia, którzy wykonują pracę na podstawie umowy zlecenia, nie podlegają składkom ZUS.
Umowa o dzieło
Umowa o dzieło obok umowy zlecenie jest najczęściej spotykaną formą zatrudnienia. W odróżnieniu od umowy o pracę, czy umowy zlecenia, które są umowami starannego wykonania, w umowie o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się osiągnąć trwały rezultat wskazany w treści umowy. Oznacza to, że osoba podejmująca pracę na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenie nie jest odpowiedzialna za ostateczny efekt swojej pracy, powinna wykonać pracę starannie, ale niekoniecznie musi wykonać ją do końca natomiast przy umowie o dzieło liczy się końcowy efekt, od którego zależy wypłata wynagrodzenia.
To co czyni umowę o dzieło bardziej atrakcyjną od umowy zlecenia oraz od umowy o pracę dla pracodawców to z pewnością brak obowiązku opłacania składek ZUS. Powoduje to jednak, że w ostatnich latach jest ona bardzo intensywnie i skrupulatnie kontrolowana przez ZUS. Jeśli chodzi natomiast o kwestie podatkowe, to podobnie jak w przypadku umowy zlecenia tak i w umowie o dzieło istnieje możliwość zastosowania 20% lub 50% kosztów uzyskania przychodów.
Z umową o dzieło tak samo jak z umową zlecenia nie wiążą się żadne świadczenia zagwarantowane ustawowo.
